Niềm Tự Hào Dân Tộc Việt Nam!

Niềm Tự Hào Dân Tộc Việt Nam ở Đâu?
Nguyễn Thanh Huân

1.Hướng vọng về quê hương

Nói về khát vọng quê hương hay tinh thần vọng quốc chắc không nước nào qua mặt Do thái. Họ đã có hơn 2000 năm lưu vong biệt xứ trải qua khắp chốn sơn hà và đã có lúc tưởng chừng như diệt chủng. Thế nhưng cuối thập niên 1940 (1947) họ đã lập quốc. Nước Do thái bé nhỏ ở giữa một thế giới Ả rập khổng lồ và dân số đông quá chừng. Do thái nhờ cái gì mà sống còn? Câu trả lời chắc ai cũng thấy rõ: là tinh thần yêu nước, tinh thần dân tộc và còn hơn cái đó một chút, nhưng thật quan trọng là tinh thần đoàn kết, đùm bọc lấy nhau. Cộng đồng Do thái hay những doanh nghiệp, tài phiệt gốc Do thái giàu sụ tập trung ở Mỹ như Washington DC, New York có thể khuynh đảo hay ảnh hưởng rất lớn đến chính sách của Mỹ không vì thế mà bỏ rơi hay coi nhẹ những người Do thái gốc Erictricia, Phi châu. Lâm nạn, những người nầy được lo liệu mọi cách để về cố hương và cũng được đón nhận nồng hậu, ân tình.

Đã có một lúc người Việt nam hải ngoại được ví hay được so sánh như người Do thái lưu vong. Không biết sự so sánh  nầy có cao vọng, có tự tôn chăng? Có thích họp và đúng chăng? Một đàng người Do thái đang khi “en diaspora” lưu lạc không có quốc gia còn người Việt nam cũng tản mạn khắp nơi, có đất nước quê hương, nhưng xem chừng không phải quê hương của mình. Một điều thật là lạ và nghịch thường!! Phải chăng quê hương do một ý thức hệ xa rời với dân tộc? Tại sao vậy?

Chỉ một hình ảnh nhỏ, đơn sơ như chùm khế ngọt, con đường nhỏ, chiếc cầu tre, con diều thả bay v.v…là đã mở rộng ra cả quê hương, cả một khung trời kỷ niệm êm đềm, đầy ắp biết bao tình cảm yêu thương lẫn đau khổ mà tâm lý thường tình những vết thương lòng, những phản bội, những đối xử tàn tệ, độc ác với nhau dường như khó phai nhòa hơn trong cuộc đời. Quê hương có đó nhưng những người lưu lạc xa xứ muốn về và về thăm cũng còn có cái sự canh chừng dù đã thay bằng những từ ngữ mỹ miều, đánh bóng chút xíu chứ không còn mạt sát như thuở nào. Những lãnh đạo trong nước dù ngoài mặt tỏ vẻ chiêu dụ, cởi mở nhưng con mắt vẫn còn nhìn thấy đâu đó “diễn tiến hòa bình” nơi người phương xa trở về, còn hoài nghi, còn đặt thành vấn đề. Do đó vẫn còn thấy đâu đó một vĩ tuyến 17 hay con sông Bến hải thật to, thật rộng và cho dù ngày nay cây cầu Hiền Lương mới, lớn hơn nhưng xem chừng vắng vẻ, thưa thớt người qua lại trong một ý nghĩa: bang giao hòa đồng. Chuyện nầy còn dài lắm như chuyện phim tập Đại hàn ngày nay để dành một lúc nào đó thuận tiện bàn rộng với nhiều khía cạnh hơn, tạm thời coi như chuyện trong nhà, tính sau. Nhưng khổ nỗi, có người lại bảo: khôn nhà dại chợ. Chuyện “dại chợ” nó mung lung quá biết đâu mà lường. Thôi thì giới hạn lại trong lãnh vực quản lý, ứng xử xã hội, nghệ thuật quản trị, bảo vệ chủ quyền…

 

2. Cách quản lý đất nước Việt nam: đối nội

 Một bài thơ 11 câu chỉ với hai chữ chính Nhỏ và To đọc thấy trên tờ Lao Động ngày 25.06.2014 mô tả phần nào cung cách hành xử, làm ăn quản lý của các quan chức nhà nước:

Trong một đất nước nhỏ có cái thủ đô to

Trong thủ đô to có con đường nhỏ

Trên con đường nhỏ có những biệt thự to

Trong biệt thự to có cô vợ nhỏ

Cô vợ nhỏ dành cho ông quan to

Ông quan to xách cái cặp nhỏ

Trong cái cặp nhỏ có dự án to

Dự án to nhưng hiệu quả rất nhỏ

Hiệu quả nhỏ vì thất thoát to

Thất thoát to nhưng chỉ là lỗi nhỏ

Lỗi rất nhỏ nhưng mất lòng tin to.

Không có gì khó hiểu và cần giải thích thêm bài thơ nầy. Đọc lên ai cũng biết nó nói cái gì, nó chỉ cái gì. Cho dù “mất lòng tin to”, biết vậy, nhưng “don’t care, đường ta ta cứ đi cho nên qua những biến cố lớn của đất nước như việc đón tiếp tổng thống Obama, vụ cá chết Formosa, ngư trường Hoàng-Trường sa…ngày càng phô bày tinh thần dân tộc, thể diện quốc gia, chủ quyền đối với người dân và ưu, khuyết điểm của các vị lãnh đạo.

Tổng thống một nước qua nước mình dù lớn hay nhỏ với danh nghĩa là quốc khách mà mình tiếp rước không theo đúng lễ nghi ước lệ là mình đã dở, là coi thướng quốc khách. Sự mất mặt ấy không phải ở nơi quốc khách mà chính là ở nước chủ nhà vì muốn giao du theo lối tiểu nhân, phường bát nháo. Sau chuyến viếng thăm của tổng thống Obama đến Việt nam đã có biết bao lời bình về chuyện nầy khi người ta so sánh với việc tiếp đón Tập cận Bình trước đó vài tháng nào là cấp thứ trưởng ra đón, không có 21 phát súng đại bác, trình diễn mấy cô ả mặc yếm hở lưng v.v… Cho dù truyền thông nhà nước như muốn ‘hạ thấp nhiệt độ” của cuộc tiếp rước, nhưng người dân đã tràn ra ngoài đường để chỉ nhìn mặt, thấy ông Obama đi ngang qua và có khi cũng chẳng kịp thấy nữa!! Obama có gì hấp dẫn? Cái khát khao người dân thấy nơi Obama là tự do, dân chủ, nhân quyền, chủ quyền. Bài thơ thần của Lý Thường Kiệt, Kiều của Nguyễn Du, khúc nhạc của Văn Cao từ lâu nằm đâu đó, chìm lặng trong tâm thức nay bỗng bừng sáng, nghe Obama nhắc lại nghe sao hay quá! Nghe sao ông ta biết Việt nam hết trơn. Còn mình thì sao? Trớt quớt, tiếng bình dân diễn tả như vậy.

 

• Trớt quớt ở chỗ tàu, ghe của mình bị đâm chìm, bị bắt, bị đòi tiền chuộc mà không biết là ai vì gọi là “tàu lạ”, vô tới nhà thấy số hiệu mà vẫn kiêng kỵ, không dám nêu tên.
• Trớt quớt ở chỗ bao nhiêu hóa chất “không rõ nguồn gốc, chữ lạ”, hàng hóa dưới tiêu chuẩn vẫn ồ ạt, vẫn luân lưu xài, mua bán tự nhiên, thoải mái ở các cữa tiệm.Trong tháng 7.2016 mới đây Kampuchia cho đốt thiêu rụi đồ dổm, đồ quá hạn mang nhãn hiệu Việt nam, đồ dổm, đồ độc hại hóa chất qua Việt nam không biết bao nhiêu cữa?
• Trớt quớt ở chỗ bảo ngư dân bám biển, ra biển nước mình hành nghề thì bị nước lạ cấm, không thấy ai bảo vệ, cứu giúp ngoài đồng bạn cùng hội cùng thuyền.
• Trớt quớt ở chỗ cá chết hàng loạt khắp bốn tỉnh miền trung: Hà tĩnh, Quảng bình, Quảng trị, Thừa thiên-Huế, môi trường thiệt hại vô số kể, biết bao thế hệ mà lại đi mặc cả với Formosa đền bù 500 triệu Mỹ kim sau gần ba tháng dân kêu trời, kêu đất mà vẫn không cho dân quyền bày tỏ tâm tư của mình. Vụ đổ dầu ở vịnh Mexico phải ra tòa và công ty bồi thưởng 20 tỷ Mỹ kim. Sinh mạng và nghề nghiệp dân Việt nam bị đánh giá quá thấp bỡi vậy mới đây bộ Thương binh xã hội Việt nam đề nghị được gọi là “ưu tiên” cho những vùng ngư dân bị nạn đi “xuất khẩu lao động’. Thê thảm!!Người dân bây giờ như món hàng buôn bán, xuất cảng. như vậy có phải là buôn dân chăng?

 

3.Cách quản lý đất nước Việt nam: bang giao

 Sau khi rời Việt nam, tổng thống Obama đến Mie, Japan ngày 26-27/05/2016 dự hội nghị thượng đỉnh khối G7. Chắc chắn ban nghi lễ Nhật bản đã tiếp đón các vị nguyên thủ quốc gia theo nghi thức quốc khách. Du khách đến Nhật còn được tiếp đón nồng hậu, lịch sự huống hồ chi là quốc khách? Nhưng chúng ta thử coi thủ tướng Nhật bản quan tâm đến MỘT sinh mạng của người dân họ như thế nào để so sánh với RẤT NHIỀU sinh mạng người dân Việt mình và thật khôi hài, chuyện nầy xảy ra rất thường hằng tháng, hằng năm ở vùng biển Việt nam!!

 

Khoản cuối tháng 4.2016, giới chức địa phương Okinawa đã tìm thấy một thi thể phụ nữ Nhật bị mất tích và sau nầy biết được do một cựu lính thủy quân lục chiến Mỹ, Kenneth Franklin Shinzato, 32 tuổi, sát hại. Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã thắng thắn yêu cầu tổng thống Obama có những biện pháp hữu hiệu đối với sự việc. Ông nói như sau:

“Với tư cách là thủ tướng Nhật bản, tôi đã mạnh mẽ phản khán với tổng thống Obama về sự việc xảy ra gần đây ở Okinawa. Tôi cảm thấy rất phẩn nộ trước tội ác hết sức hèn hạ nầy”.

Đối lại, Obama cam kết họp tác về phía Hoa kỳ và làm những gì có thể làm được:

“Tôi xin bày tỏ lời chia buồn chân thành nhất và sự thương tiếc sâu xa nhất đến gia đình nạn nhân. Hoa kỳ sẽ tiếp tục họp tác trọn vẹn trong cuộc điều tra và bảo đảm công lý sẽ được thực thi theo đúng luật pháp của Nhật bản”.

Trước đó, bộ ngoại giao Nhật đã triệu đại sứ Mỹ Caroline Kennedy tới trụ sở để phản đối. Bộ quốc phòng cũng làm tương tự với chỉ huy trưởng quân đội Mỹ đóng ở Okinawa. Bà đại sứ Kennedy và trung tướng John Dolan, tư lệnh quân sự Hoa kỳ ở Nhật thay mặt chính phủ Mỹ ngõ lời chia buồn và xin lỗi dân Okinawa.

Tại sao thủ tướng Nhật lại dám mạnh miệng với tổng thống Obama như vậy? Không riêng gì thủ tướng mà cả bộ ngoai giao cũng lên tiếng mạnh mẽ, nghiêm chỉnh và đúng đường lối ngoai giao. Dù không có lời xin lỗi chính thức, Obama là tổng thống Mỹ đầu tiên đến viếng Hiroshima, nơi thả bom nguyên tử và ông ta đã bày tỏ lòng kính trọng đối với nạn nhân và thân nhân của thảm họa.

Theo lịch sử, Mỹ là bên thắng cuộc và Nhật là bên thua cuộc cơ mà? Lẽ  nào bên thua cuộc lại có quyền làm eo, làm sách, lên mặt với bên thắng cuộc được sao? Tại Việt nam, cứ xem cách đối xử của bên thắng cuộc đối với bên thua cuộc dù cùng trong một nước, một dân tộc, một tiếng nói làm sao? Tình người ở chỗ nào? Hàn gắn vết thương làm sao? Có gì là hòa họp hòa giải trong cuộc sống? Và ngay cả trong ngôn ngữ lối dùng hàng ngày cũng phản phất khá nhiều sự tỵ hiềm? Đến Hiroshima người ta không thấy cảnh “trưng bày tội ác’ của bên nào. Nếu rảo quanh bảo tàng viện, người ta thấy nhiều di tích đáng sợ của bom nguyên tử từ nhỏ đến lớn đã thu góp lại; còn bên ngoài không kể cái nhà vòm vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt với thời gian, khó có thể tìm thấy sự hận thù, khích động hay tự kiêu tự mãn, hiềm khích. Chữ hòa bình là nổi bật nhất như Hiroshima National Peace memorial Hall for the Atomic Bomb Victim, Cenotaph for the A-Bomb Victims, Hiroshima Peace Memorial Museum v.v… Nhìn bất cứ chỗ nào: công viên, hàng cây bên đường, cây vườn sau, trước nhà, tất cả đều là dáng bonsai. Thật êm đềm, thật thanh bình. Người Nhật có biết bao cái tự hào mà người ta không rêu rao, tự kiêu tự mãn như nhất Đông Nam Á, ghi vào sách kỷ lục v.v…Đi dọc dài nước Nhật, không biết bao nhiêu cái đường hầm, cầu treo, cái nào cũng đẹp, đầy kỷ thuật hiện đại.Có ai biết cầu Akashi Kaikyo bên Nhật là cầu treo dài nhất thế giới hơn cả Golden Gate ở San Francisco không? Mà thật vậy chỉ cẩn thấy Made in Japan là đã yên tâm và không sợ đồ dỏm nữa rồi.

Lần nọ một tổng giám đốc Nhật trong một cuộc hội thảo tại một khách sạn 5 sao ở Việt nam trước hàng chục quan khách Việt nam, không biết ông có nghe đâu đó hiệp ước Thành đô hoặc muốn nói khích hay trao đổi tâm tình chân thành của mình, ông nói: tôi nghĩ nước Việt nam là thuộc địa của Trung quốc. Nghe xong hầu như mọi người đều sững sờ, không biết có ai tức giận thấy mất mặt không. Thế rồi ông chậm rải giải thích. Ông chỉ vào màn ảnh máy chiếu, cặp đèn trên trần nhà, bộ quần áo một số người đang mặc, giấy bút họ đang xài đều Made in China.

Ông nói Việt nam giỏi lắm, thông minh lắm, kiên cường lắm, Việt nam nào thắng Pháp, thắng Mỹ, người Nhật đầu hàng Mỹ, thua trận ê chề, nhưng sau hai mươi năm  Nhật bản có Toyota, có Honda, Mitsubishi,Yamaha…Việt nam có gì? Rồi Đại hàn cũng thua Nhật, nhưng rồi họ có Huyndai, Samsung, LG… Việt nam có gì?? Chẳng biết ông Nhật có muốn “nổ như tạc đạn” không chứ Việt nam có nhiều phụ nữ đẹp !! (theo chủ tịch Nguyễn minh Triết nói ở Mỹ), đánh thắng 3 đế quốc!! (chủ tịch Võ văn Kiệt nói ở Thái lan), xuất cảng gạo, cà phê đứng hàng thứ hai, thứ ba thế giới đấy? [gạo Việt nam đạt về lượng chứ về phẩm thì thua gạo Cambodge/Kampuchia, gạo Cambodge bán ít nhưng giá tiền có thể gần bằng Việt nam]. Đại hàn và Việt nam đều có những bối cảnh lịch sử giống nhau như sự chia cắt đất nước. Cả Nhật, Đại hàn và Taiwan đều chịu sự chèn ép, cạnh tranh to lớn từ Trung quốc, chiến tranh đã qua rồi lấy gì biện hộ, làm bình phong đây?

Đi du lịch qua Nhật, đa số xe hơi chạy trên đường là của Nhật đủ loại Toyota, Honda, Lexus, Mitsubishi v.v..rất ít và khó tìm thấy những xe ngoại nhập như Mercedes, BMW, Ferrari…Người Nhật xài đồ Nhật vì họ hãnh diện và yêu quê hương đất nước của họ. Người Nhật biết tiếng Anh nhưng ít nói tiếng Anh. Vào khu China town ở Nhật, họ nói tiếng gì? Dạ thưa, tiếng Nhật, tiếng tàu cũng có nhưng không rào rào, ồn ào như ở Sydney chẳng hạn. Chính phủ Nhật khi muốn mở rộng phi trường Narito ở Tokyo đã phải điều đình rất khó khăn với những chủ nhân đất vườn người Nhật cho dù đền bù gấp năm (5) lần giá cả thị trường. Cuối cùng vì lợi ích quốc gia, tòa án cho chính phủ quyền ưu tiên mở rộng phi trường. Nghe nói cho tới bây giờ sau hơn 50 năm có một số người vẫn còn biểu tình ở phi trường và một số người không thèm đụng tới tiền bồi thường dù chính phủ đã bỏ tiền vào trương mục ngân hàng của người đó. Việt nam ta cưỡng chế đất đai, bồi thường dưới mức thị trường, lấy đất để mờ sân golf, khu du lịch sinh thái, cho công ty ngoại quốc mở hãng xưởng v.v…dân oan kêu trời không thấu, hết năm nầy qua tháng kia!!!

 

4. Tìm một lối giải thích

Lý giải cho những điều trên xin mượn lời của Lương Khải Siêu khuyên Phan Bội Châu khi bôn ba đây đó vận động cho tương lai Việt nam độc lập: “Quí quốc chớ lo không có ngày độc lập, mà chỉ nên lo quốc dân không đủ tư cách độc lập”, nghĩa là phải biết tôi luyện chí khí tinh thần. Nỗ lực có thể thay đổi thiên mệnh.Theo Fukuzawa Yukichi nêu ra ba lý do:

4.1 Quốc dân không có tính độc lập thì lòng yêu nước cũng hàm hồ, nông cạn, vô trách nhiệm. Độc lập là tự mình biết phân biệt, phán đoán phải trái, không bị chi phối hay chịu ảnh hưởng của người khác, hay không dựa dẫm, ỷ lại vào người khác. Việc của mình, mình phải tự lo giải quyết và chịu trách nhiệm về việc làm của mình. Đối với vận mệnh đất nước, toàn thể quốc dân phải ý thức được tinh thần độc lập và tự do trên dưới một lòng đem hết tinh thần và trách nhiệm ra phục vụ đất nước như đối với vận mệnh bản thân. Chính phủ hay nhân dân chỉ là sự phân chia vai trò, vị trí để mỗi bên chu toàn trách nhiệm chu đáo.

4.2 Tự bản thân không lĩnh hội rõ về tính độc lập thì khi thương lượng với ngoại bang, người khác cũng không thể tranh đấu cho quyền lợi của mình được. Không có tính độc lập thì phải dựa dẫm vào ngườu khác, do vậy lúc nào cũng phải thăm dò ý tứ, coi chừng phản ứng của người khác. Luôn phải lấy lòng thành ra chịu ơn lâu dần trở thành nịnh bợ và luồn cúi, gặp ai cũng phải xum xoe, khúm na khúm núm. Do đó mỗi người chúng ta không có tính độc lập thì cũng không thễ dành độc lập với nước ngoài.

4.3 Người không có tính độc lập là người dựa dẫm vào quyền lực của người khác, chạy theo cái xấu. Lợi dụng người có quyền thế để chèn ép người khác hay cấu kết với ngoại quốc, mượn danh họ để làm những chuyện có hại hay bao che, dung dưỡng những hành động bất chính.

 

Vậy thì Việt nam nằm ở chặng đường nào?

Thời bà Trưng, bà Triệu, Đinh bộ Lĩnh?

Hay thời các vua nhà Lê, nhà Trần như Lê Thánh Tôn, Trần Anh Tôn?

 

Hay lịch sử hào hùng như Nguyễn Huệ-Quang Trung hoặc đẫm máu nhưng cũng thành  nhân như Nguyễn Thái Học cùng các liệt sĩ Yên bái?

Nhưng xin đừng bao giờ ở hay lập lại chặng đường Lê chiêu Thống và Dương văn Minh.

 

Sydney, July 2016

Nguyễn Thanh Huân